این مدت که بافت پارچه رو شروع کرده بودم و عکس‌هاش رو تو اینستاگرام گذاشته بودم، خیلی‌ها ازم سوال پرسیده بودن چطوریه و آیا کلاس آموزشیی براش هست یا نه.

بافت کار لذت بخش و آرامش بخشیه و انجام دادنش راحته. تو این پست بهتون نشون می‌دم چطوری می‌تونین چله‌کشی کنین و بعد ساده‌ترین نوع بافت رو انجام بدین.

انتخاب کردن چهارچوب مناسب

بافت پارچه به صورت تار و پودی انجام می‌شه و با بافت قالی که به صورت گره‌ایه فرق داره. به این صورت که تار‌ها ثابت هستن و پود از بین اون‌ها به صورت زیر و رو رد می‌شه.

برای این کار شما به یه چهارچوب نیاز دارین. این چهارچوب می‌تونه یا << دار >> در اندازه دلخواهتون باشه و یا مقوای محکم مثل مقوای ماکت و یا قابی که دیگه ازش استفاده نمی‌کنید باشه.

شما می‌تونید تو هر اندازه‌ای که میخواین به نجاری سفارش دار بدین. داری که من سفارش دادم از چوب سبک در اندازه ۵۰ در ۵۰ و پایه داره که راحت‌تر بتونم باهاش کار کنم. موقع سفارش دادن حتما به نجار بگین گوشه‌های دار‌ به صورت فرورفته تو هم باشه تا استحکام بیشتری داشته باشه.

یه نمونه دار آماده هم هست که من تو وسایل خواهرم پیدا کردم. یه کیت آموزشی بافت پارچه با دار آماده، دو مدل کاموا‌ و جزوه و وسایل و تجهیزاتشه و برای امتحان کردن وسیله مناسبیه. دو اندازه بزرگ و کوچک هم داره. برای اطلاع بیشتر و این‌که از کجا می‌تونید تهیه‌ش کنید می‌تونید به سایت خودشون مراجعه کنید.

من اینجا تصمیم گرفتم چله‌‌کشی رو روی بوم که در دسترس همه هست و راحت می‌شه تهیه‌ش کرد انجام بدم. بهتر از همه این‌که اندازه‌های مختلفی داره و هر اندازه‌ای که بخواین رو می‌تونید پیدا کنید.

برای چله‌کشی هرچی فاصله تار‌ها بهم نزدیک‌تر باشه و کم‌تر تکون بخورن، کار شما قشنگ‌تر و تمیزتر میشه. برای اندازه‌ بین تار‌ها شما باید به ضخامت کاموای تارتون توجه کنید. من با توجه به اندازه‌ی نخ تارم ( کاموای صورتی)، انداز‌ه‌ی بین تار‌هارو نیم سانتی‌متر گرفتم.

برای تکون نخوردن، شما چند راه دارین. چون نخ تار رو باید محکم بکشین به طوری که فیکس وایسه و تکون نخوره. میتونین بعد چله‌کشی روی تار‌ها چسب کارتن بچسبونین که تکون نخوره. ولی بهترین راهش برای این‌که مطمئن باشین تارها جا به جا نمی‌شن این که با با اره روی فاصله‌هایی که اندازه زدین رو خط بندازین که شبیه همون کیت آموزشی بافت پارچه بشه. یا اینکه روی انداز‌ه‌ها میخ بزنین و تار‌ها دورشون بپیچونین و رد کنین.

من چون دستم درد می‌کنه و کار کردن با چکش برام سخته، راه اول رو برای چله‌کشی انتخاب کردم ولی بهتون نشون می‌دم چطوری با میخ چله‌کشیتون رو انجام بدین. من بهتون پیشنهاد می‌کنم دو ردیف میخ بزنین که میخ‌ها بهم نچسبن و راحت‌تر بتونین تار‌هارو رد کنین.

وسایل مورد نیاز

وسایلی که برای شروع بهشون نیاز دارین این‌هاست:

• بوم
• میخ
• قیچی
• خط کش
• سوزن جوالدوز
• چکش یا قندشکن
• شونه چوبی یا چنگال
• چند مدل کاموا دلخواه برای چله کشی و بافت

چله‌کشی

برای شروع چله‌کشی اول باید پارچه رو از چهارچوبش جدا کنین.

می‌تونید دورش رو با قیچی خالی کنید یا مثل من با دست جداش کنید. اینطوری منگنه‌ها هم با پارچه از بوم جدا می‌شن.

یادتون باشه منگه‌هایی که چهارچوب بوم رو بهم وصل کرده جدا نکنین. اگر تونستین برای محکم شدن کارتون می‌تونین چندتا منگه‌ دیگه هم خودتون تو اون قسمت بزنین.

بعد با خط‌کش عرض یه قسمت چهارچوب رو اندازه بگیرین.

شما به دو خط روی این قسمت احتیاج دارین که میخ‌هارو بتونین صاف روی چهارچوب بزنین. من از عرض ۴ سانتی‌متری چهارچوبم، یه نیم سانتی‌متر و بعد یه دو ‌سانتی‌متر جدا کردم.

و بعد در طول چهارچوبم دو خط ممتد کشیدم.

تو مرحله‌ بعدی روی خط اولی قسمت‌های یک سانتی‌متری جدا می‌کنیم.

علامت‌های خط دوم رو باید جوری بزنیم که بین قسمت خط‌های اول بیوفته. من اول نیم سانتی‌متر از روی خط‌کش بیرون‌تر اومدم و دوباره قسمت‌های یک سانتی‌متری جدا کردم.

بعد از این مرحله میخ‌هارو دقیقا روی قسمت‌بندی‌هایی علامت زدین بزنین. میخ‌هاتون رو با توجه به ضخامت چهارچوبتون انداز‌ه‌ای انتخاب کنید که نه خیلی بلند باشن و نه خیلی کوتاه.

بقیه میخ ها هم مثل عکس بالا بزنین. و همین‌کار رو برای قسمت بالایی چهارچوب هم انجام بدین. دقت کنین میخ‌هارو دقیقا رو به روی هم بزنین. و بعد تار‌هارو دور میخ‌ها مثل عکس پایین میپیچین.

همون‌طوری که بالاتر گفتم می‌تونین از مقوای ماکت یا کارتن محکم هم استفاده کنین. کار کردن با دار چوبی و محکم‌ کردنش با میخ خیلی بهتره ولی اگر امکانت زیادی در اختیارتون نیست این روش‌ها هم می‌تونن جایگزینش بشن.

مرحله بعدی، مرحله کشیدن تار‌هامونه. برای انتخاب نخ برای تار دقت کنین که نخ تار زیاد کش نیاد. هرچی نخ بیشتر کش بیاد چله‌کشی کردن براتون سخت‌تر میشه. این نوع کاموایی که من برای چله‌کشی استفاده می‌کنم که هم کش نمی‌یاد و هم رنگ‌بندی خیلی زیادی داره.

ضخامت تار هم به خودتون بستگی داره. بهتون پیشنهاد میکنم کاموایی رو انتخاب کنید که نه خیلی کلفت باشه نه نازک.

بهتره نخ تار با رنگ‌هایی که به عنوان پود می‌خواین استفاده کنین هماهنگ باشه. ولی با بافتن چیزی از تار مشخص نمی‌شه مگر اینکه از نوار و یا تیکه‌های پارچه هم به عنوان پود استفاده کنین.

برای چله‌کشی من قراره تارهارو دور چهارچوب بپیچم. تو این چله‌کشی حتی با زدن چسب هم ممکنه تارها موقع بافتن حرکت کنن. ولی مزیتی که داره اینه که می‌تونین از دو طرف چهارچوبتون برای بافت استفاده کنین وقتی بافت یه طرف رو تموم کردین بافت یه طرف دیگه رو شروع کنین.

اول کامواتون رو به چهارچوب و یا اگر میخ زدین، دور میخ اول گره میزنین.

بعد تار‌هارو از روی قسمت‌بندی‌هایی که کردین فیکس می‌کنین. مهمه که کامواتون رو محکم بکشین طوری که تار‌ها تکون نخوره. مواظب باشین خیلی محکم هم نکشین که تارتون پاره شه.

اگر احیانا تارتون پاره شد، از همون نقطه پارگی دوباره کاموای جدید گره بزنین و چله‌کشیتون رو ادامه بدین. بهتره این اتفاق نیوفته چون گره تو تار کارتون رو خراب می‌کنه.

محکمی و سفتی تار‌ها باید به حدی باشه که دستتون رو میذارین روش پایین نره و به سمت دستتون برگرده.

شروع بافت

برای شروع بافت اول یه نوار یک تا دو سانتی‌متری مقوایی ببرین.

و بعد اون رو به صورت زیر و رو از تار رد کنین. یعنی اول از زیر تار و بعد از روی تار و همین‌کارو ادامه بدین.

این‌کار باعث می‌شه سطح پایینی بافتتون صاف بشه و پود‌ها منظم و صاف روی‌ هم قرار بگیرن.

اگر مثل من چله‌کشی کردین و در دو طرف چهارچوبتون نخ‌های تار رو داشتین، حتما یه کاغذ رو بین تارهای دو طرف بذارین. اینطوری فقط تار‌های اون طرفی که دارین باهاش کار‌ می‌کنین رو می‌بینین و چشمتون خسته نمی‌شه و تارهارو باهم قاطی نمی‌کنین.

مرحله بعدی، مرحله رد کردن پود و شروع بافته. برای رد کردن پود می‌تونین از دست، سوزن کلفت و بلند مثل سوزن جوالدوز، خط کش هایی که یه طرفشون سوراخ داره و یا ماکو استفاده کنین.

خط‌کش که در دسترس همه‌مون هست و سوزن جلوالدوز هم تو خرازی‌ها پیدا می‌شه. ماکویی که تو عکس می‌بینین تو همون جعبه کیت آموزش بافت بود. اگر جایی پیداش نکردین می‌تونین به نجاری‌ها سفارش بدین و یا با یه مقوای کلفت خودتون درستش کنین.

سوزن جوالدوز در حالت عادی صافه و کج نیست و موقع خرید اگر دیدن صافه به فروشنده نگین کجش رو بده.  من چون قبلا ازش تو بافت استفاده کردم این شکلی کج شده :))

بعد باید طولی پودی که میخوایم باهاش بافت رو انجام بدیم مشخص کنیم. من به تعداد رجی که از اون کاموا میخوام استفاده کنم از اول تا انتهای تار‌ها می‌گیریم و اینطوری میتونم بفهمم برای اون مقدار رج چقدر کاموا لازمه.

اگر طول پود رو کم گرفتین و یا وسط کار کم اومد می‌تونین گره بزنین و کارتون رو ادامه بدین. ولی این اتفاق نیوفته بهتره چون بودن گره تو کار مشخص میشه و زیاد قشنگ نیست.

من اینجا از ماکو استفاده کردم. کاموای پودتون رو دور ماکو میپیچین. این کار از گره خوردن پودتون وسط کار هم جلوگیری می‌کنه.

برای این‌که پودتون وسط کار در نره باید اون رو اول تاری که میخواین شروع کنین گره بزنین. بهتون پیشنهاد می‌کنم یکم از نخ رو بذارین از گره بیرون‌تر باشه تا بتونین ببرین زیر رج‌‌های بعدی که می‌بافین و کارتون تمیز‌تر شه.

رد کردن پود هم به صورت زیر و روئه. دقیقا مثل کاری که بالاتر با نوار مقوایی کردیم.

دقت کنین که حتما نخ‌هاتون به صورت زیر و رو رد شده باشه و بعد از تموم کردن هر رج چک کنین که یه وقت دوتا تار رو زیر یا رو نرفته باشین. چک کردنش تو هر مرحله این اجازه رو بهتون میده که پود همون رج رو تا جایی که اشتباه رفتین باز کنین و درستش کنین.

اگر این مشکل رو رفع نکنین بقیه رج‌هاتون هم خراب می‌شه و مجبور می‌شین کل کار رو بشکافین تا به جایی که اشتباه کردین برسین و درستش کنین.

در آخر با شانه و یا چنگال، نخ پود رو به سمن پایین میاریم و هم‌سطح نوار پایینی فیکسش می‌کنیم.

برای ادامه دادن بافتمون باید با همون نخ پود مسیری که اومدیم رو به صورت برعکس برگردیم. یعنی اگر نختون مثل عکس از زیر تار در اومده، از روی تار ردش می‌کنیم و مثل مرحله قبل دوباره به صورت یکی زیر و یکی رو بافتمون رو ادامه می‌دیم.

دقت کنین پود رو زیاد نکشین چون به مرور هرچی بالا‌تر برین کارتون جمع می‌شه و به سمت داخل می‌ره. بذارین یکم آزاد باشه، وقتی رج‌های دیگه رو اضافه میکنین پارچتون سفت می‌شه.

کل کاری که برای بافت باید انجام بدین همینه. چیزی که کارتون رو خاص می‌کنه استفاده کردن از رنگ‌های مختلفی که باهم هارمونی دارن یا پود‌های مختلفه. مثل نوار‌های تزیینی، نوار‌های پوم پوم، پارچه و هر چیز دیگه.

اگر خواستین نوار رد کنین سعی کنین از یک سانتی‌متر بیشتر نباشه. استفاده کردن از نوار‌های خیلی پهن ممکنه باعث شه بعد از جدا کردن کارتون بافتتون شل شه و یا دوختنش به پارچه‌ی دیگه براتون سخت شه.

این نمونه‌ای از پود‌های مختلفه که تو کار قبلیم استفاده کردم

جدا کردن بافت از دار

وقتی بافتتون تموم شد و می‌خواستین اون رو از دار جدا کنین، اول دوتا تار از سمت چپ ببرین و بهم گره‌شون بزنین. بعد دو تا کار از وسط ببرین و بهم گره بزنین و در آخر دوتا کار از راست ببرین و بهم گره بزنین. این کار رو به ترتیب از اول، وسط و آخر انجام بدین تا تمام تارها رو گره بزنین.

اگر از اول شروع به بریدن و گره زدن بکنین، کارتون به یه طرف کج میشه. اینطوری کارتون صاف در میاد.

در آخر و وقتی بافتم تموم شد از جدا کردن اون هم عکس می‌ذارم و پست رو کامل می‌کنم.

بافت خیلی متنوعه و انواع مختلفی داره. بافت زیر و رو از ساده‌ترین نوع بافت‌هاست. با یه سرچ ساده می‌تونید انواع بافت‌هارو یاد بگیرین و تو کارتون استفاده کنین.

اگر این کار رو شروع کردین حتما با استفاده کردن از هشتگ nastaran_weaving# من رو با خبر کنین و کارتون رو به من نشون بدین. من هم بهترینش رو در ادامه همین پست می‌ذارم.

موفق باشین!